بیش از چند دهه است که موسیقی کودکان و نوجوانان مورد توجه همگان قرار گرفته، و متدهای گوناگونی از جمله اُرف، سوزوکی، یاماها و … به وجود آمده که حاصل آن، پیشرفت های چشمگیری است که در سطح جهانی حاصل شده است.

امروزه شاهد آن هستیم که موسیقی، بطور اعم، و موسیقی کودکان و نوجوانان، به طور اخص، از چه جایگاه والایی برخوردار و یکی از ارکان مهم فرهنگی و زیربنایی جوامع مختلف شده است.

کتاب حاضر تجربه ی بیش از سی سال سنتور نوازی و تدریس این ساز است و به پیشنهاد دوست خوب هنرمندم آقای ناصر نظر، که خود یکی از پیشگامان “متند اُرف” در ایران هستند، بر ان شدم که برای اولین بار کتابی در این زمینه تهیه و در دسترس قرار دهم.

در این رابطه از تجربیات از دوران کودکی و نوجوانیم که توام بود با نواختن سازهای اُرف در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، تجربیات بیش از سه دهه تدریس پیانو و سنتور، استاده از متدهای مختلف پیانو از جمله کتاب های بیر، جان تامسون، آوای پیانو، مایلک آرون، متد آموزشی پیانوی اروپا … و همچنین کتاب نیای شادی (تنظیم و گردآوری از ناصر نظر) استفاده کنم، که بهترین نتیجه حاصل شود.

متد پداگوژیکال این کتاب، بدون شک دنباله ی راهی است که استاد بزرگوارم، زنده یاد فرامرز پایور (پدر سنتور نوازان معاصر ایران) بیش از چهار دهه پیش پایه گذاری کرده بودند و به جرأت می توان گفت، تمام آثاری که بعد از ایشان بوجود آمد، همه به نوعی تحت تاثیر مکتب آن بزرگ مرد بوده و زنده شدن سنتور پس از دهه ی 1330 را مدیون ایشان هستیم. روحش شاد و یادش گرامی باد.

کتاب های آموزشی سنتور که تا به امروز به همت هنرمندانی چون: حسین صبا، فرامرز پایوار، پشنگ کامکار، پرویز مشکاتیان و بقیه اساتید تالیف شده، هیچ گونه نگاه و یا نیم نگاهی به کودکان و نوجوانان نداشته و به طور کلی برای تدریس بزرگسالان مناسب است.

بنابر این کتاب حاضر برای اولین بار در ایران برای تدریس سنتور به کودکان و نوجوانان تالیف شده و پشینه قبلی نداشته است.

در این کتاب، که جلد اول “سنتور من” است، کوک سنتور در دستگاه ماهور انتخاب شده به علت این که دستگاه ماهور وصعیت آن را دارد که همزمان از موسیقی جهانی و ایرانی استفاده کند.

از دیدگاه دیگر، دستگاه ماهور در گام ماژور است و این گام حالت شادابی را تداعی کرده و از نظر روحی و روانی خوشایند و مناسب برای سنین پایین است.

اغلب قطعات کتاب حاضر در گام ماژور است و گاهی از گام مینور برای تنوع استفاده شده است. در ضمن باید اشاره کنم برای جلوگیری از یکنواختی و ایجاد تنوع، قسمت همراهی را با توجه به بنیه ی ملودی ها، به طور ساده ضمیمه کردم که تنوعی باشد برای مربی و شاگرد، که همزمان با هم به اجرای قطعات بپردازند.

نا گفته نماند که در کتاب حاضر هیچ نوع اشاره ای به تکنیک ها مختلفی از جمله: تکیه، ریز، ترمولو، دُراب و … نشده و هدف اصلی این کتاب، آشنایی شاگردان به مضراب های چپ و راست، ریتم های ساده، قطعات آسان و آشنا، و در مجموع، آشنایی با پوزیسیون های مختلف سنتور و جای نت ها روی سنتور معمول نیست و برای این منظور، خرک نهم زرد در نظر گرفته شده است و در بعضی از قسمت های همراهی، از نت سل پوزیسیون چهارم (پشت خرک های زرد) استفاده شده است.

نکته ی مهم دیگر اینکه، در کتاب حاضر، همانطور که اشاره شد، کوک سنتور در دستگاه ماهور فا است، اما برخی از قطات ممکن است در تونالیته های دیگر باشند که با این دستگاه متفاوت هستند، ولی سرکلید این تنالیته ها تغییر نکرده و در همان کوک ماهور است.

به خاطر نت می بمل (خرک نهم) در کوک ماهور، قطعاتی که در ام سی بمل ماژور و یا دو مینور ساخته شده اند، از علامت می بمل در سر کلید استفاده شده است ولی بقیه ی قطعات انتخاب شده طوری تنظیم شده اند که در محدوده ماهور باشند و احتیاج به تغییر کوک نباشد.

در ضمن برای یادگیری بهتر نت ها بر روی سنتور، از همان سیتم نت های رنگی که در متد ارف (در موسسه پارس استفاده می شود) پیروی شده و به طور مثال، نت دو به رنگ آبی، نت می به رنگ قرمز، نت سل به رنگ زرد و … در نظر گرفته شده اند.